Güç üretim ve dağıtım dalından dört kaynağın verdiği bilgiye nazaran gelecek ay başında doğalgaz fiyatlarında ortalama yüzde 15, elektrikte ise yüzde 8-15 artış yapılması bekleniyor.
Kamu tarafı sonuncu kararı alınmadığı için isimlerinin açıklanmasını belirten kaynaklardan ikisi kesimden gelen fiyat artış taleplerinin düzenleyici kuruluşlara iletildiğini belirttiler. Güç Bakanlığı fiyat artışları hakkındaki sorulara şimdi karşılık vermedi. Global doğalgaz fiyatları birçok ögenin tesiriyle yıl başından bu yana keskin artış kaydetti. Avrupa’da fiyatlar yüzde 250’nin üzerinde, ABD’de ise yüzde 100 arttı.
Milletlerarası fiyatların artışında Asya ülkelerinden gelen yüksek talep, Avrupa’ya Rusya’dan gaz ihracatı ile sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) sevkiyatının azalması ve karbon vergileri rol oynadı. Uzmanlar memleketler arası kömür fiyatlarının da tırmanmasına yıla açan doğalgaz fiyatlarının yüksek düzeylerini gelecek yıl da koruyacağını iddia ediyorlar.
YAKIT MALİYETİNE DİKKAT ÇEKİLDİ
Reuters’ten Can Sezer ve Orhan Coşkun’un haberine nazaran, inşa evresindeki Sakarya gaz alanı dışında kendine ilişkin doğalgaz kaynağı neredeyse hiç bulunmayan Türkiye uzun vadeli gaz alım kontratları sayesinde spot gaz ve LNG piyasasındaki yüksek fiyatlardan bir ölçü korunuyordu. Fakat bu yılki tüketimin beklentileri aşmasıyla birlikte Türkiye’nin spot piyasadan ithalat yapmak zorunda kalacağı ve ithalat fiyatlarının daha da yükseleceği iddia ediliyor.
Güç dalı kaynaklarından biri, yakıt maliyetlerindeki artışa dikkat çekerek “Elektrik ve gaz fiyatlarında bu ay sonunda bir artış beklentisi var. Kamu da bunun farkında ve onlarla da bir temas kelam konusu. Bunun iktisada ve siyasete tesiri kamu tarafından ayrıyeten bedellendiriliyor. Son kararı yetkililer verecek lakin artırım gereksinimi genel kabul görüyor” dedi.
Türkiye’nin elektrik üretiminde barajların aldığı hisse geçen yıl kış aylarından bu yana kurak hava şartları nedeniyle geçen yıla nazaran keskin biçimde geriledi. Barajların elektrik üretiminden aldığı hisse EPDK ve EPİAŞ bilgilerine nazaran yılın birinci sekiz ayında yüzde 19.8’e inerek kuraklık görülen 2017-2018 yıllarındaki seviyenin de altına inerken, Eylül ayında yüzde 10 düzeyinin altına geriledi.
Geçmiş yıllarda elektrik fiyatlarındaki artışı dengelemek için kullanılan hidroelektrik üretiminin azalmasıyla oluşan boşluğu doğalgaz santralleri doldururken Türkiye’nin gaz tüketimi de arttı.
EN DÜŞÜK DÜZEYDE
Son olarak Güç Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar, Dubai’de bu hafta katıldığı bir konferansta Türkiye’nin yıl sonu gaz tüketiminin 60 milyar metreküpü (bcm) bulmasının beklendiğini söyledi. Bu fiyat yılın başında EPDK tarafından yapılan yaklaşık 51 bcm tüketim iddiasının neredeyse yüzde 20, geçen yılki tüketimin ise yüzde 25 üzerinde yer alıyor.
Özel bir elektrik üreticisinde vazifeli bir kaynak da, “Hidrodan elektrik üretimi Eylül’de en azından son 10 yılda görülmeyen düşük bir düzeye indi. Yağış modellemelerinden net sonuçlar çıkartmak hiçbir vakit kolay değil, fakat kış ayları yağışlar açısından ve elektrik fiyatı açısından çok ümit vaad etmiyor” dedi.
Kaynakların verdiği bilgiye nazaran artan doğalgaz ve ithal kömür fiyatları gösterge toptan elektrik fiyatlarında yıl başına kıyasla yüzde 45 artışa yol açarken bu devirde kamu tarafından belirlenen perakende elektrik fiyatları yalnızca yüzde 22 arttı.
Yeniden kamu tarafından fiilen sübvanse edilen haneler için gaz fiyatlarında ise yıl başından bu yana yalnızca yüzde 19 artış görüldü. Bu devirde elektrik santrallerine satılan doğalgazın fiyatı ise yüzde 69 arttı.
Cumhuriyet
